မီးစက်တွေမှာ ရင်းနှီးမြှုပ်နှံဖို့ လေ့လာနေသူတွေအတွက် မီးစက်တွေနဲ့ ပတ်သက်လို့ သိသင့်တဲ့ အကြောင်းအရာ အားလုံးကို သိရှိပြီး မှန်ကန်စွာ ရွေးချယ် ဝယ်ယူနိုင်ဖို့၊ မီးစက်ဝယ်ယူပြီးသား လုပ်ငန်းရှင်တွေလည်း မီးစက်တွေအကြောင်း ပိုမို သိရှိပြီး မိမိတို့ရဲ့ မီးစက်ကို ရေရှည် အသုံးပြုနိုင်အောင် ထိန်းသိမ်းနိုင်စေဖို့ ယခုဆောင်းပါးကို ရည်ရွယ်ပါတယ်။

မီးစက်တွေကို ရှုပ်ထွေးတဲ့ ပစ္စည်းတွေလို ထင်ဖူးကြမှာပါ။ ဒါပေမယ့် ယခုဆောင်းပါးကို အဆုံးထိ ဖတ်ရှုပြီးတဲ့အခါ မီးစက်တွေဆိုတာ စက်ပစ္စည်းအစိတ်အပိုင်းတွေ ပေါင်းစပ်ထားတဲ့ စက်အစုအဝေး တစ်ခုသာ ဖြစ်တယ် ဆိုတာကို နားလည် သဘောပေါက်သွားမှာ ဖြစ်ပါတယ်။

မီးစက်တွေ ဘယ်လို အလုပ်လုပ်လဲဆိုတာ မပြောခင် မီးစက်တွေကို ဘယ်လို စတင်တီထွင်ခဲ့လဲဆိုတဲ့ စိတ်ဝင်စားစရာ သမိုင်းကြောင်းကို အနည်းငယ် တီးခေါက်ကြည့်ရအောင်။

  • မီးစက်တွေရဲ့ သမိုင်းအကြောင်း အကျဉ်း
  • မီးစက်တစ်လုံး ဘယ်လိုအလုပ်လုပ်သလဲ?
  • မီးစက်တွေဆီက လျှပ်စစ်ဓာတ်ကို ဘယ်လို ထုတ်ယူကြလဲ
  • မီးစက်တစ်ခုမှာ ပါဝင်တဲ့ အစိတ်အပိုင်းများ
  • မီးစက် အမျိုးအစားများ
  • မီးစက်တွေမှာ သုံးလေ့ရှိတဲ့ လောင်စာများ
  • Control Panel နဲ့ Automatic Transfer Switch (ATS)
  • မီးစက်တစ်ခုကို ဘယ်လိုထိန်းသိမ်းမှုတွေ လုပ်ပေးသင့်လဲ
  • မှန်ကန်တဲ့ မီးစက်တစ်ခုကို ရွေးချယ်ခြင်း

မီးစက်တွေရဲ့ သမိုင်းအကြောင်း အကျဉ်း

ယနေ့ခေတ် ကျွန်တော်တို့ အသုံးပြုနေကြတဲ့ မီးစက်တွေကို သိပ္ပံပညာရှင် မိုက်ကယ် ဖာရာဒေး (Michael Faraday) ဆိုသူက (၁၈၃၁) ခုနှစ်မှာ အစောဆုံး စတင် တီထွင်ခဲ့တယ်လို့ ယူဆကြပါတယ်။ ပုံမှန် လျှပ်စစ်စီးကူးမှုမရှိတဲ့ ပစ္စည်းတွေဖြစ်တဲ့ ဝိုင်ယာခွေ နဲ့ သံလိုက်ချောင်းတို့ကို အသုံးပြုပြီး လျှပ်စစ်စီးပတ်လမ်း တစ်ခုကို စတင်ပြုလုပ်နိုင်ခဲ့ပါတယ်။ ဒီလျှပ်စီးပတ်လမ်းလေးက တဆင့် ဖာရာဒေးဟာ ပထမဆုံး လျှပ်စစ်သံလိုက် Electromagnetic Generator ကို အောင်မြင်စွာ ဖန်တီး နိုင်ခဲ့ပါတယ်။

(၁၈၃၂) မှာတော့ ဟစ်ပိုလိုက် ပစ်ဆီ (Hippolyte Pixii) က AC ကနေ DC ကို ပြောင်းနိုင်တဲ့ ပထမဆုံး Magnetoelectric Generator (ဒိုင်နမို – Dynamo) တီထွင်နိုင်ခဲ့ပါတယ်။ ပစ်ဆီတို့ခေတ် (၁၈ ရာစု)တုန်းက လျှပ်စစ်ဓာတ်အား မရသေးတာကြောင့် အင်ဂျင်စွမ်းဆောင်ရည်ကို ပိုကောင်းစေတဲ့ ပစ်ဆီရဲ့ တီထွင်မှုက လူကြိုက်များခဲ့ပါတယ်။ ဒိုင်နမိုတွေကို ဥရောပမှာ ဖန်တီးခဲ့ပါတယ်။ နောက်ပိုင်း စမ်းသပ် တီထွင်မှုတွေမှာတော့ လုပ်ငန်းသုံးမီးစက်တွေကို စတင်ထုတ်လုပ်နိုင်ခဲ့တဲ့ ဝက်စ်စတင်းဟောက်စ် (Westinghouse) နဲ့ ဆီဇ်မန်း(Siemen) တို့ပါဝင်ခဲ့ကြပါတယ်။

ဘယ်လိုအလုပ်လုပ်ကြတာလဲ?

သမိုင်းအကျဉ်း သိပြီးပြီဆိုတော့ မီးစက်တွေ ဘယ်လိုလို အလုပ်လုပ်ကြလဲဆိုတာ တချက်လေ့လာကြည့်ပါမယ်။ ငယ်ငယ်တုန်းက သံလိုက်နဲ့ သံထည်ပစ္စည်းတွေကို ဆွဲငင်ပြီး ဆော့ဖူးကြပါလိမ့်မယ်။ မီးစက်တွေက ရိုးရှင်းတဲ့ Faraday’s Law အပေါ်အခြေခံပြီး သံလိုက်တွေက တဆင့် လျှပ်စစ် ထုတ်ပေးပါတယ်။

မီးစက်ကပေးနိုင်တဲ့ ပါဝါကို လျှပ်စစ်စီးကြောင်းမှာရှိနေတဲ့ အလက်ထရွန် အရေအတွက်နဲ့ ဖိအားပေါ်မူတည်ပြီး ဆုံးဖြတ်ပါတယ်။

လျှပ်စီးကြောင်းမှာ စီးဆင်းနေတဲ့ အလက်ထရွန် အရေအတွက်ကို Amperage (Unit – amps) အနေနဲ့ တိုင်းတာ ဖော်ပြပြီး ဖိအား ကို ဗို့အား (Volts) နဲ့ တိုင်းတာပါတယ်။ Amps တွေ၊ Volts တွေက မီးစက်လို့ပြောတာနဲ့ စတင်ရင်းနှီးရမယ့် အတိုင်းအတာယူနစ်တွေ ဖြစ်ပါတယ်။

မီးစက်တွေဆီက လျှပ်စစ်ဓာတ်ကို ဘယ်လို ထုတ်ယူကြလဲ

မီးစက်တွေဆီက လျှပ်စစ်ဓာတ်ကို ကိုယ်တိုင် မထုတ်လုပ်နိုင်ကြပါဘူး။ စက်စွမ်းအင်(Mechanical Energy) ဒါမှမဟုတ် ဓာတုစွမ်းအင် (Chemical Energy) ကို လျှပ်စစ်စွမ်းအင် (Electrical Energy) အဖြစ်သို့ ပြောင်းလဲပေးကြတာဖြစ်ပါတယ်။ အထက်မှာ ပြောခဲ့သလို လျှပ်စစ်ပတ်လမ်း (Electrical Circuit) တစ်ခုပေါ်မှာ အလက်ထရွန်စီးကြောင်းဖြစ်ပေါ်အောင် ပြုလုပ်ပြီး လျှပ်စစ်စွမ်းအင်ကို ပြောင်းလဲ ထုတ်ယူတာဖြစ်ပါတယ်။ အမှန်တော့ မီးစက်တစ်ခုဆိုတာ လျှပ်စစ်မော်တာ တစ်လုံး ပြောင်းပြန်အလုပ်လုပ်နေတာနဲ့ တူပါတယ်။

ဥပမာ – လောပိတရေအားလျှပ်စစ်စက်ရုံမှာ လောပိတရေတံခွန်က ရရှိလာတဲ့ ရေအားနဲ့ တာဘိုင် တွေကို လည်ပတ်စေပါတယ်။ တာဘိုင်တွေလည်ပတ်တဲ့အခါ စက်စွမ်းအင်ရရှိလာပြီး ဒီစက်စွမ်းအင်က လျှပ်စစ်စွမ်းအင်ကို ထုတ်ပေးမယ့် စက်တွေကို လည်ပတ်စေပါတယ်။ ဒီနည်းနဲ့ အရွေ့စွမ်းအင် (ရေအား)ကတဆင့် စက်စွမ်းအင်(Mechanical Energy)၊ စက်စွမ်းအင်ကတဆင့် လျှပ်စစ်စွမ်းအင် (လျှပ်စစ်ဓာတ်) ကို ပြောင်းလဲထုတ်ယူကြတာဖြစ်ပါတယ်။

ရေအားလျှပ်စစ်စက်ရုံတွေကို မီးစက်အကြီးကြီးတွေအဖြစ်နဲ့ မှတ်ယူနိုင်ပါတယ်။ ရေအားလျှပ်စစ်စက်ရုံတွေမှာ လျှပ်စစ်ဓာတ်ထုတ်ဖို့ ရေအားကို အသုံးပြုကြပြီး မီးစက်တွေမှာတော့ လောင်စာဆီ (Chemical Energy) ကို အသုံးပြုရတာဖြစ်ပါတယ်။

မီးစက်တွေကို –

  • အိမ်သုံး
  • စက်ရုံသုံး
  • လုပ်ငန်းသုံး

စတဲ့ ရည်ရွယ်ချက်အမျိုးမျိုးနဲ့ အသုံးပြုကြပါတယ်။ စက်ရုံသုံး၊ လုပ်ငန်းသုံးအတွက် လျှပ်စစ်ပမာဏများစွာ ထုတ်ယူနိုင်ဖို့ ရေအားက လျှပ်စစ်ထုတ်ယူတဲ့နည်းလမ်းက ပထမဆုံး နည်းလမ်းဖြစ်ခဲ့ပါတယ်။

ယခုခေတ်မှာတော့ လျှပ်စစ်စွမ်းအင်ကို နည်းလမ်းပေါင်းများစွာနဲ့ ထုတ်ယူနေကြပါပြီ။ ရေအား၊ လေအား၊ ရေနွေးငွေ့၊ နူကလီးယား ဓာတ်ပေါင်းဖို အစရှိသဖြင့် ရွေးချယ်စရာများစွာ ရှိနေပါတယ်။

မီးစက်တစ်ခုမှာ ပါဝင်တဲ့ အစိတ်အပိုင်းများ

မီးစက်တစ်ခုမှာ အဓိကအားဖြင့် အစိတ်အပိုင်း (၉)ခု ပါဝင်ပါတယ်။ အစိတ်အပိုင်းအားလုံးက ပါဝါရရှိဖို့အတွက် အတူတကွ ပေါင်းစည်း လုပ်ဆောင်ကြပါတယ်။ဒီအစိတ်ပိုင်း (၉)ခုကတော့ – 

  • အင်ဂျင် (Engine)
  • Alternator
  • လောင်စာ (ဆီ) စနစ် (Fuel System)
  • Voltage Regulator
  • အအေးခံစနစ်နဲ့ အိပ်ဇောစနစ် (Cooling and Exhaust System)
  • ချောဆီစနစ် (Lubrication System)
  • ဘက်ထရီ (Battery Charger)
  • Control Panel
  • မိန်း ဖရိန် (Main Frame) တို့ဖြစ်ကြပါတယ်။

၁။ အင်ဂျင် (Engine)

အင်ဂျင်ကနေ မီးစက်လည်ပတ်ဖို့ စွမ်းအင်ပေးပါတယ်။ အင်ဂျင်ပါဝါကို မီးစက်ကပေးနိုင်တဲ့ လျှပ်စစ်ဓာတ်အား ပမာဏနဲ့ ဆုံးဖြတ်ပါတယ်။

၂။ Alternator

စက်စွမ်းအင်ကနေ လျှပ်စစ်စွမ်းအင်ကို ပြောင်းပေးတဲ့နေရာ ဖြစ်ပါတယ်။ Alternator ကို Genhead လို့လည်း ခေါ်ပါတယ်။ Alternator မှာ ရွှေ့လို့ရတဲ့အပိုင်းရော ရွှေ့လို့မရတဲ့အပိုင်းပါ ပါဝင်ပြီး လျှပ်စစ်စွမ်းအင်ထုတ်ပေးတဲ့ လျှပ်စစ်သံလိုက်စက်ကွင်းနဲ့ အလက်ထရွန်ရွေ့လျားမှုကို ဖြစ်ပေါ်စေဖို့ ဒီအစိတ်အပိုင်းနှစ်ခုလုံးက အတူတကွ လုပ်ဆောင်ကြပါတယ်။

၃။ လောင်စာ (ဆီ) စနစ် (Fuel System)

မီးစက်က လိုအပ်တဲ့စွမ်းအင်ကို ရဖို့ လောင်စာ (ဆီ) က ပံ့ပိုးပေးပါတယ်။ လောင်စာ (ဆီ) စနစ်မှာ လောင်စာ (ဆီ) ကန်၊ ဆီပန့်၊ အင်ဂျင်နဲ့ဆက်ထားတဲ့ ဆီပိုက်၊ အင်ဂျင်ဆီက ပြန်လာတဲ့ ဆီပိုက် စတာတွေ ပါဝင်ပါတယ်။ Fuel Filter (ဆီစစ် ဇကာ)က အင်ဂျင်ကို ဆီမရောက်ခင် ဆီထဲက အနည်အမှုန်တွေကို ဖယ်ရှားပေးပါတယ်။ Injector က လောင်စာဆီကိုလောင်ကျွမ်းစေပြီး စွမ်းအင်ပြောင်းလဲပေးမယ့် အခန်း (Combustion Chamber) ထဲကို ဆီတွေရောက်ရှိအောင် ပို့ဆောင်ပေးပါတယ်။

၄။ Voltage Regulator

လျှပ်စစ်ဓာတ်အားရဲ့ ဗို့အားကို ထိန်းညှိပေးဖို့ Voltage Regulator က ကူညီပေးပါတယ်။ AC ကနေ DC ပြောင်းရာမှာလည်း Voltage Regualtor ကပဲ လုပ်ဆောင်ပေးပါတယ်။

၅။ အအေးခံစနစ်နဲ့ အိပ်ဇောစနစ် (Cooling and Exhaust System)

လောင်စာတွေ လောင်ကျွမ်းစေပြီး စက်ပစ္စည်းတွေ လည်ပတ်ရတာကြောင့် မီးစက်တွေက အပူ များစွာထွက်လေ့ရှိပါတယ်။ အအေးခံစနစ်က မီးစက်ကို အလွန်အကျွံ ဟိ (Heat) မတက်အောင် ကာကွယ်ပေးပါတယ်။ အိပ်ဇောစနစ်က စက်လည်ပတ်နေစဉ်မှာ ထွက်ရှိလာတဲ့ မီးခိုးငွေ့တွေကို အပြင်ကို ထုတ်ပေးပါတယ်။

၆။ ချောဆီစနစ် (Lubrication System)

မီးစက်မှာ သေးငယ်ပြီး လှုပ်ရှားနေတဲ့ အစိတ်အပိုင်းများစွာ ပါဝင်ပါတယ်။ ဒီအစိတ်အပိုင်းတွေ အထစ်အငေါ့မရှိ ချောမွေ့စွာ လည်ပတ် အလုပ်လုပ်နိုင်ဖို့နဲ့ ထိခိုက်ပြီး အသစ်လဲလှည်ရတာတွေကနေ ကာကွယ်နိုင်ဖို့ အင်ဂျင်ဝိုင် (Engine Oil) ကို မရှိမဖြစ်လိုအပ်ပါတယ်။ ချောဆီ ပမာဏကို မီးစက်မောင်းပြီး (၈) နာရီကြာတစ်ခါ ပုံမှန် စစ်ဆေးပေးသင့်ပါတယ်။

၇။ ဘက်ထရီ (Battery Charger)

ဘက်ထရီတွေကို မီးစက် စနှိုးဖို့အတွက် အသုံးပြုပါတယ်။ ဘက်ထရီတွေက Low-Level Voltage ကို ထုတ်ပေးဖို့ အမြဲတမ်း အဆင်သင့်ဖြစ်အောင် ပြုလုပ်ထားပြီး လိုအပ်တဲ့အချိန်မှာ အသုံးပြုနိုင်ဖို့ လုံးဝ အလိုအလျောက် အလုပ်လုပ်နိုင်တဲ့ အစိတ်အပိုင်း ဖြစ်ပါတယ်။

၈။ Control Panel

မီးစက် စနှိုးတာကစပြီး Running Speed နဲ့ တခြား Output တွေ အကုန်လုံးကို Control Panel ကနေ ထိန်းချုပ်လို့ ရပါတယ်။ ခေတ်ပေါ် မီးစက်တွေက ပါဝါအတက်အကျကို သိရှိနိုင်ပြီး မီးစက်ကို အလိုအလျောက် နှိုးပေးတာ၊ Shut Down ချပေးတာတွေကိုပါ ပြုလုပ်ပေးနိုင်ပါတယ်။

၉။ မိန်း ဖရိန် (Main Frame)

မီးစက်ရဲ့ ကိုယ်ထည်ပိုင်းဖြစ်ပါတယ်။ ကျွန်တော်တို့တွေ မီးစက်ကို အပြင်ပိုင်းတွေ့နေရတဲ့ ပုံစုံ ဖြစ်ပြီး ဖရိန် (Frame) ထဲမှာ အပေါ်မှာပြောခဲ့တဲ့ မီးစက် အစိတ်အပိုင်းအားလုံးကို ထည့်သွင်း တပ်ဆင်ထားပါတယ်။

မီးစက် အမျိုးအစားများ

အဓိကအားဖြင့် -1. Standby Power Rating
2. Prime Power Rating
3. Continuous Power Rating
ဆိုပြီး မီးစက် အမျိုးအစား (၃) မျိုးရှိပါတယ်။ တစ်ခုချင်းစီက ကွဲပြားမှုများစွာ ရှိနေကြပေမယ့်လည်း ရေရည်အသုံးပြုနိုင်ဖို့ ဘယ်လို မီးစက် အမျိုးအစားပဲဖြစ်ဖြစ် စနစ်တကျ ထိန်းသိမ်းမှုတွေ ပြုလုပ်ပေးဖို့ လိုပါတယ်။

Standby Power Rating

Standby Power Rating အမျိုးအစားမီးစက်တွေဟာ လူသုံးအများဆုံး မီးစက်တွေ ဖြစ်ပါတယ်။ တိုးတက်တဲ့တိုင်းပြည်များမှာ အချိန်တိုလျှပ်စစ်ဓာတ်အား ပြတ်တောက်တဲ့အခါ အရေးပေါ် ပါဝါအဖြစ် Standby Power အမျိုးအစား မီးစက်တွေကို အဓိကအားဖြင့် အသုံးပြုပါတယ်။ Standby မီးစက်တွေဟာ အချိန်တိုအတွင်းမှာသာ သုံးရတဲ့အတွက် Overload ဖြစ်တာကို ခံနိုင်ရည်ရှိစေရန်၊ အပူချိန်ခံနိုင်အားရှိစေရန်၊ စက်အချိန်ကြာသုံးစွဲနိုင်ရန်စတဲ့ အရည်အချင်းတွေ စနစ်တွေ မပါဝင်တဲ့အတွက် သာမာန်အားဖြင့် ဈေးသက်သာနိုင်ပါတယ်။ ထို့ကြောင့် ရွှေတူးဖော်ခြင်း၊ သတ္တုတွင်းတူးဖော်ခြင်း၊ ရေနံတူးဖော်ခြင်း စတဲ့ ပင်မလျပ်စစ်ဓါတ်အားမရှိတဲံနေရာမျိုးမှာ သုံးဖို့မသင့်တော်ပါဘူး။ မြန်မာနိုင်ငံ လက်ရှိအခြေအနေ မီးပျက်တဲ့အတိုင်းအတာအရ လုပ်ငန်းများနဲ့ အိမ်များမှာလည်းသုံးစွဲဖို့ အကြံမပြုပါဘူး။

Prime Power Rating

Prime Power Rating အမျိုးအစား မီးစက်တွေကို အများပြည်သူသုံး လျှပ်စစ်ဓါတ်အားမရရှိသော ဓာတ်အားမလုံလောက်သော၊မီးမကြာခဏပြတ််တဲ့ နေရာတွေမှာ အသုံးပြုသင့်ပါတယ်။
Variable Load Setting Load အတက်အကျရှိပြီး Load 70%အောက်ရှိ Maximum power ကို နာရီပေါင်းများစွာ အချိန်အကန့်အသက်မရှိ အသုံးပြုနိုင်ပါတယ်။ မီးစက်အသုံးပြုနေတဲ့ နာရီ (၂၅၀) အတွင်းမှာတော့ Variable Load ကို သတ်မှတ်ထားတဲ့ Prime Power Rating ရဲ့ (၇၀%) ထက် ကျော်ပြီး အသုံးမပြုဖို့ အကြံပြုလိုပါတယ်။ အကယ်၍ အင်ဂျင်ကို Prime Power Full Load ၁၀၀% ရာနှုန်းအပြည့် မောင်းမယ်ဆိုရင် operation time ၁၂နာရီအတွင်းတွင် Overload (၁၀%)ကို ကျော်လွန်ပြီး အသုံးပြုချိန် စုစုပေါင်း ၁ နာရီခန့် အသုံးပြုနိုင်ပါတယ်။ အကယ်လို့ အင်ဂျင်ကို Prime Power (၁၀၀%) နဲ့ မောင်းမယ်ဆိုရင် တစ်နှစ်မှာ နာရီ (၅၀၀) ထက် ပိုမမောင်းသင့်ပါဘူး။ Overload ဖြစ်တာကို တတ်နိုင်သလောက် ရှောင်သင့်ပေမယ့် Operation (၁၂) နာရီတိုင်း တစ်နာရီအတွင်း Overload (၁၀%) အထိ ကျော်လို့ရပါတယ်။ မီးစက် အသုံးပြုသူတွေအနေနဲ့ သတ်မှတ် Load ကျော်ပြီး ဆက်တိုက် အသုံးပြုတာက အင်ဂျင်ရဲ့သက်တမ်းတိုစေတာကို သတိပြုသင့်ပါတယ်။

Continuous Power Rating

Continuous Power Rating အမျိုးအစား မီးစက်များကို (၁၀၀%) Load နဲ့ တစ်နှစ်ကို ဆက်တိုက်နာရီ အကန့်အသတ်မရှိ အသုံးပြုလို့ရပါတယ်။ Continuous Power အမျိုးအစား မီးစက်တွေကို အများပြည်သူသုံးလျှပ်စစ်မီး မရရှိတဲ့ နေရာတွေမှာ ကျယ်ကျယ်ပြန့်ပြန့် အသုံးပြုကြပါတယ်။ ရွှေတူး၊ ရေနံတူးတဲ့ လုပ်ငန်းများ၊ စိုက်ပျိုးရေး၊ စစ်ဘက်ဆိုင်ရာအစရှိတဲ့ နေရာတွေ ပါဝင်ပါတယ်။

မီးစက်တွေမှာ သုံးလေ့ရှိတဲ့ လောင်စာများ

ယနေ့ခေတ် မီးစက်တွေမှာ လောင်စာရွေးချယ်စရာ အမျိုးမျိုး ရှိပါတယ်။ လက်ရှိစျေးကွက်ထဲမှာ ဒီဇယ်မီးစက်တွေက လူကြိုက်အများဆုံးက လုပ်ငန်းသုံးမီးစက်တွေ ဖြစ်ပါတယ်။ လူနေအိမ်သုံးအတွက် သဘာဝဓာတ်ငွေ့သုံးမီးစက်၊ ပရိုပိန်း(Propane)လောင်စာသုံး မီးစက် တွေက လူသုံးများကြပါတယ်။ ပိုသေးတဲ့ Portable မီးစက်တွေမှာတေ့ ဓာတ်ဆီ၊ ဒီဇယ် နဲ့ ပရိုပိန်း တို့ကို အသုံးပြုပါတယ်။ တချို့ မီးစက်တွေက ဓာတ်ဆီ-ဒီဇယ် လောင်စာနှစ်မျိုး သုံးလို့ရပါတယ်။ လိုအပ်တဲ့အခါ ချက်ချင်းအသုံးပြုလို့ရအောင် မီးစက်လောင်စာတွေကို ကိုယ်ပိုင်ကြိုတင် သိုလှောင်ထားသင့်ပါတယ်။

မီးစက်အမျိုးအစားပေါ်မူတည်ပြီး လောင်စာကန်တွေကို မီးစက်ရဲ့ မိန်းဖရိန် မှာ ထည့်သွင်းတပ်ဆင်လို့ရပါတယ်။ ဒါမှမဟုတ် အပြင်မှာ ထားမယ်ဆိုရင် မီးစက်နဲ့ခပ်ဝေးဝေး မှာ ထားနိုင်ပါတယ်။ ယေဘုယျအားဖြင့် မီးစက်ပိုကြီးလေ လောင်စာကန်ကြီးကြီးလိုလေ ဖြစ်ပါတယ်။ ပါဝါလိုအပ်ချက် နဲ့ မီးစက်အသုံးပြုတဲ့ရည်ရွယ်ချက်ပေါ်မူတည်ပြီး လောင်စာကန်အရွယ်အစား အမျိုးမျိုးကို အသုံးပြုကြပါတယ်။ လောင်စာကန်တွေကို မြေပေါ်၊ မြေအောက် အဆင်ပြေတဲ့နေရာမှာ ထားလို့ ရပါတယ်။ လောင်စာ ဂါလန် (၁၀၀၀၀) ထက်နည်းမယ်ဆိုရင် မြေပေါ်မှာ ပိုသင့်တော်ပြီး ဂါလန်(၁၀၀၀၀) ထက်ကျော်မယ်ဆိုရင်တော့ မြေအောက်မှာ သိုလှောင်တာ ပိုသင့်တော်ပါတယ်။

မြေပေါ်၊ မြေအောက် လောင်စာကန်တွေက လောင်စာအမြောက်အများလိုအပ်တဲ့ လုပ်ငန်းတွေအတွက် ပိုပြီး အသုံးပြုကြပါတယ်။ မြေအောက်လောင်စာကန်တွေက အကုန်အကျများပေမယ့် ပြင်ပအရာတွေက ကာကွယ်ပေးတဲ့အတွက် လောင်စာ ပိုကြာကြာခံပါတယ်။ မြေပေါ်ကန်ပဲဖြစ်ဖြစ် မြေအောက်ကန်ပဲ ဖြစ်ဖြစ် တစ်ခုစီမှာ အားသာချက် အားနည်းချက်တွေ ရှိကြပါတယ်။ ဒါပေမယ့် ဘာကို သုံးရမလဲဆိုတာ ခေါင်းခြောက်ခံပြီး စဉ်းစားစရာမလိုပါဘူး။ လုပ်ငန်းသုံးဖြစ်စေ လူနေအဆောက်အအုံအတွက် ဖြစ်စေ လောင်စာကန်တွေကို တည်ဆောက်တဲ့ခါ လိုက်နာရမယ့် စည်းကမ်းတွေ၊ သတ်မှတ်ချက်တွေ များစွာရှိပါတယ်။ ကိုယ့်လိုအပ်ချက်နဲ့ ကိုက်ညီမယ့် လောင်စာကန်အရွယ်အစား၊ ထားရမယ့်နေရာ စတာတွေကို မီးစက်ဖြန့်ချီတဲ့ကုမ္ပဏီက ကျွမ်းကျင်သူတွေက အစအဆုံး အကြံပေးကူညီ ပေးနိုင်ပါတယ်။

Control Panel နဲ့ Automatic Transfer Switch (ATS)

ခေတ်ပေါ်မီးစက်တွေမှာ အရေးကြီးဆုံး အစိတ်အပိုင်းတွေထဲက တစ်ခုက Control Panel ဖြစ်ပါတယ်။ Control Panel ဆိုတာ မီးစက်ရဲ့ ဦးနှောက်ဖြစ် ပြီးတော့ အသုံးပြုသူတွေက မီးစက်ရဲ့ Operation တွေကို ကြည့်ရှု ထိ

န်းချုပ်နိုင်မယ့် User Interface လည်းဖြစ်ပါတယ်။ မိန်းလိုင်းက ပါဝါ အခြေအနေကို စောင့်ကြည့်ဖို့ Control Panel အများစုက ATS (Automatic Transfer Switch) Feature ပါဝင်ပါတယ်။ မီးပြတ်တာ ဒါမှမဟုတ် မီးအားကျတာ ဖြစ်တဲ့အခါ ATS က မီးစက် အလိုအလျောက် စနှိုးဖို့ Control Panel ကို အချက်ပေးလိုက်ပါတယ်။ မီးပြန်လာတဲ့အခါ မီးစက်ကို ရပ်ပြီး Power Source ကို မီးစက်ကနေ မိန်းလိုင်းကို ပြန်ပြောင်းပေးပါတယ်။ ဒါ့အပြင် (၂၄) နာရီ မပြတ် Monitor လုပ်ပေးနိုင်တာကြောင့် ဆိုက်မန်နေဂျာတွေအတွက် လိုအပ်တဲ့ Information တွေကိုလည်း ပေးနိုင်ပါတယ်။

Engine Gauges – ဆီပမာဏ၊ ဘက်ထရီ ဗို့အား၊ အင်ဂျင် မြန်နှုန်း၊ မီးစက်မောင်းထားတဲ့ ကြာချိန် တို့လို အရေးကြီးတဲ့ အချက်အလက်တွေကို ပေးနိုင်ပါတယ်။ ပြဿနာအချို့ရှိတဲ့အခါ (ဆီကုန်သွားတာ၊ အော်ပရေးရှင်းပိုင်းမှာ ပြဿနာရှိတာ) အလိုအလျောက် မီးစက်ပိတ်သွားအောင် Genset အများစုမှာရှိတဲ့ Control Panel တွေက လုပ်ဆောင်ပေးနိုင်ပါတယ်။

Generator Gauges – Output Current, Operating Frequency, ဗို့အား တို့နဲ့ပတ်သက်တဲ့ အသုံးဝင်တဲ့ အချက်အလက်တွေကို ပေးပါတယ်။

မီးစက်တစ်ခုကို ဘယ်လိုထိန်းသိမ်းမှုတွေ လုပ်ပေးသင့်လဲ

မီးစက်တွေဟာ အင်ဂျင် စက်အစုအဝေးတွေသာ ဖြစ်တဲ့အတွက် ကောင်းမွန်စွာ မောင်းနှင် လည်ပတ်နေစေဖို့ အင်ဂျင်တွေမှာ လိုအပ်တဲ့ ထိန်းသိမ်းမှုမျိုးကို လိုအပ်ပါတယ်။ ဘယ်အချိန်မှာ မီးပြတ်မှာလဲ၊ ဘယ်လောက်ကြာကြာ ပြတ်နိုင်လဲဆိုတာ ကြိုတင်သိရှိဖို့ ခဲယဉ်းတာကြောင့် အရေးပေါ် လိုအပ်လာတိုင်း အဆင်သင့်အသုံးပြုလို့ရအောင် ပုံမှန်စစ်ဆေးမှုတွေ ပြုလုပ်ပြီး ထိန်းသိမ်းထားသင့်ပါတယ်။ Maintenance Plan တွေထဲမှာ မီးစက်ထုတ်လုပ် ဖြန်ဖြူးသူတွေ အကြံပြုတဲ့ Maintenance Plan ကတော့ အကောင်းဆုံး ဖြစ်ပါတယ်။ Maintenance Plan အားလုံးမှာ အောက်ဖော်ပ​ြပါအချက်တွေ အနည်းဆုံး ပါဝင်သင့်ပါတယ်။

  • ပျက်စီးနေတဲ့ အစိတ်အပိုင်းတွေကို စစ်ဆေးဖယ်ရှားခြင်း
  • လောင်စာဆီ၊ Coolant (အအေးခံအရည်) စတာတွေအပါအဝင် မီးစက်မှာ အသုံးပြုတဲ့ အရည်တွေရဲ့ ပမာဏကို စစ်ဆေးခြင်း
  • ဘက်ထရီကို စစ်ဆေးပြီး သန့်ရှင်းပေးခြင်း
  • Load Test လုပ်ပေးခြင်း၊ ATS ကောင်းစွာ အလုပ်လုပ်နိုင်မှုကို စစ်ဆေးခြင်း
  • Control Panel ရဲ့ Reading လုပ်နိုင်စွမ်းနဲ့ Indicator တွေ တိကျမှုရှိမရှိ စစ်ဆေးခြင်း
  • ဆီ၊ လေ Filter များကို လဲလှယ်တပ်ခြင်း
  • Cooling System ကို စစ်ဆေးခြင်း
  • ချောဆီလိုအပ်နေတဲ့ အစိတ်အပိုင်းတွေကို ချောဆီထည့်ပေးခြင်း

Maintenance ပြုလုပ်ထားတဲ့ မှတ်တမ်း (Maintenance Log) ကို သေချာထိန်းသိမ်းထားဖို့ လိုပါတယ်။ မှတ်တမ်းထဲမှာ အထက်မှာဖော်ပြခဲ့တဲ့ အချက်အားလုံးကို ပြုလုပ်ခဲ့တဲ့ နေ့စွဲ၊ မီးစက်ကို ဖတ်ခဲ့တဲ့ Hour Meter တို့ကို သေချာမှတ်တမ်းတင်ထားရပါမယ်။ ဒါမှသာ အရင်မှတ်တမ်းတွေနဲ့ နောက်ထပ်ပြုလုပ်တဲ့မှတ်တမ်းတွေကို တိုက်စစ်ပြီး အချက်အလက်တွေမှာ ဘာတွေပြောင်းလဲမှုရှိလဲ၊ ဘယ်လို ပုံမှန်မဟုတ်တာတွေ ဖြစ်နေလဲဆိုတာ အတိအကျ သိရှိနိုင်မှာ ဖြစ်ပါတယ်။

maintain

မီးစက်တွေကို ပုံမှန် ထိန်းသိမ်းမှုသာ ပြုလုပ်ပေးမယ်ဆိုရင် ဆယ်စုနှစ်နဲ့ချီပြီး အသုံးပြုနိုင်ပါတယ်။ ရိုးရှင်းပြီး အကုန်အကျမများတဲ့ ထိန်းသိမ်းမှုတွေက စရိတ်စကကြီးတဲ့ စက်ပြင်ဆင်စရိတ်တွေ ထပ်မထွက်အောင် ကူညီပေးနိုင်ပါတယ်။ အကယ်လို့ ကိုယ်က မီးစက်နဲ့ပတ်သက်ပြီး နားမလည်တဲ့အခါ၊ အချိန်ပေး ထိန်းသိမ်းမှုတွေ မပြုလုပ်နိုင်တဲ့အခါ အတွေ့အကြုံများပြီး စိတ်ချရတဲ့ Dealer တွေဆီ အပ်နှံနိုင်ပါတယ်။ မီးပြတ်လို့ ကိုယ့်လုပ်ငန်းတွေရပ်တန့်ပြီး မလိုလားအပ်တဲ့ ဆုံးရှုံးမှုတွေ မဖြစ်ပေါ်ရအောင် မီးစက်ကို ပုံမှန် ထိန်းသိမ်းပေးခြင်းကလည်း မှန်ကန်တဲ့ ရင်းနှီး မြှုပ်နှံမှု တစ်ခုဖြစ်ပါတယ်။

မှန်ကန်တဲ့ မီးစက်တစ်ခုကို ရွေးချယ်ခြင်း

လုပ်ငန်းသုံးမီးစက်ကို ရှာဖွေနေတဲ့အခါ မီးစက် အမျိုးအစားများစွာ ရှိပြီး ကိုယ့်လုပ်ငန်း လိုအပ်ချက်နဲ့ အကိုက်ညီဆုံး မီးစက်ကို ရရှိဖို့လိုတယ်ဆိုတာ သိထားဖို့ အရေးကြီးပါတယ်။ ပြီးတော့ Single Phase နဲ့ Three Phase ဘယ်လို ကွာခြားလဲဆိုတဲ့ မေးခွန်းကလည်း မကြာခဏ အမေးများတဲ့ မေးခွန်း ဖြစ်ပါတယ်။

အကယ်လို့ ကိုယ်ရှာနေတဲ့ မီးစက်က ပါဝါများများပေးနိုင်ရမယ်၊ လုပ်ငန်းသုံးအတွက် ဖြစ်ရမယ်ဆိုရင် ပုံမှန်အားဖြင့် (၄၈၀)ဗို့ ရှိတဲ့ Three Phase မီးစက်တွေကို ရင်းနှီးမြှုပ်နှံဖို့ အကြံပြုချင်ပါတယ်။ လျှပ်စစ်မော်တာ အမြောက်အများ အသုံးပြုနေတဲ့ လုပ်ငန်းတွေ၊ ဒေတာစင်တာတွေ၊ စက်ရုံ တွေအတွက် Three Phase မီးစက်က လုံလောက်တဲ့ ပါဝါကို ထောက်ပံ့ပေးနိုင်ပါတယ်။ Three Phase က Single Phase ထက် အကုန်အကျပိုများပြီး ထိန်းသိမ်းစောင့်ရှောက်မှုတွေလည်း ပိုလိုအပ်ပါတယ်။ တန်ဖိုးကြီးတဲ့ မီးစက်ကို ရေရှည် Efficient ဖြစ်ဖြစ် သုံးနိုင်ဖို့ အဓိက သော့ချက်က စိတ်ချရတဲ့ Dealer တွေနဲ့ အတွေ့အကြုံရှိ ကျွမ်းကျင်သူတွေနဲ့ ချိတ်ဆက်နိုင်ဖို့ပဲ ဖြစ်ပါတယ်။

မြန်မာနိုင်ငံမှာ အိမ်သုံးမီးစက်အသေးတွေကနေ လုပ်ငန်းသုံး မီးစက်တွေအထိ မော်ဒယ်အမျိုးမျိုး၊ ဘရန်းအမျိုးမျိုးကို ဖြန့်ဖြူးရောင်းချပေးနေတဲ့ ကုမ္ပဏီများစွာရှိပါတယ်။ မီးစက်ဝယ်ယူတော့မယ်ဆိုရင် အရေးကြီးဆုံး အချက်က အတွေ့အကြုံနဲ့ ကျွမ်းကျင်မှုများစွာရှိတဲ့ Dealer/Supplier ရဖို့အတွက် အချိန်ပေးရွေးချယ်ဖို့ပါပဲ။ ကိုယ့်ရဲ့မေးခွန်းတွေကို စိတ်ရှည်လက်ရှည် ဖြေပေးနိုင်သူ၊ ကိုယ့်လုပ်ငန်း လိုအပ်ချက်၊ အခြေအနေတွေကို ကောင်းစွာ သဘောပေါက်တဲ့သူ၊ လုပ်ငန်းလိုအပ်ချက်အရ အသင့်တော်ဆုံး မီးစက်ကို လမ်းညွှန် အကြံပေးနိုင်တဲ့ မီးစက်ဖြန့်ဖြူးသူတွေကို ရှာနိုင်ဖို့ လိုပါတယ်။

PTI Generator Care Service ကနေ မီးစက်တွေ၊ မီးစက်နဲ့ပတ်သက်တဲ့ ဝန်ဆောင်မှုပေးလာခဲ့တာ ယခုဆိုရင် နှစ်ပေါင်း (၁၀) ကျော်လာခဲ့ပြီ ဖြစ်ပါတယ်။ PTI အနေနဲ့ သုံးစွဲသူဗဟိုပြုတဲ့ စနစ်ကို အဓိကထားပြီး Customer တွေကို ဘယ်လိုပိုကောင်းအောင် အကျိုးပြုနိုင်မလဲဆိုတာကို ဦးစားပေးဆောင်ရွက်ခဲ့တဲ့အတွက် အချိန်တိုတွင်း ယုံကြည်မှုများစွာကို တည်ဆောက်နိုင်ခဲ့ပါတယ်။

လူကြီးမင်းတို့ လုပ်ငန်းနဲ့ကိုက်ညီတဲ့ မီးစက်ကို ရှာဖွေနေတာပဲ ဖြစ်ဖြစ် ယုံကြည်စိတ်ချရတဲ့ Service ကို လိုအပ်နေတာပဲဖြစ်ဖြစ် PTI Myanmar က ကူညီပေးဖို့ အသင့်ရှိနေပါတယ်။ ကျွန်တော်တို့ရဲ့ Product, Service များနဲ့ ပတ်သက်ပြီး အသေးစိတ်သိရှိလိုပါက ဆက်သွယ်ရန်…